Τι είναι η ενδομητρίωση;

Η ενδομητρίωση είναι μια συχνή γυναικολογική παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα μικρά κομμάτια του εσωτερικού της μήτρας (το ενδομήτριο) βρίσκονται έξω από τη μήτρα.

Αυτά μπορούν να βρεθούν στις σάλπιγγες, ωοθήκες (κυρίως με μορφή κύστεως), στην ουροδόχο κύστη, στο έντερο, μέχρι και σε περιοχές του σώματος πολύ απομακρυσμένες από την πύελο και τα γεννητικά όργανα.

Εστίες ενδομητρίωσης μπορεί ακόμη να βρεθούν και στο κοιλιακό τοίχωμα (στους μύες, στο λίπος ή και στο δέρμα). Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από χειρουργική επέμβαση στη μήτρα και κυρίως μετά από καισαρική τομή.

Οι περισσότερες γυναίκες παρουσιάζουν συμπτώματα ενδομητρίωσης στην αναπαραγωγική ηλικία οπότε η διάγνωση γίνεται κυρίως σε ηλικίες μεταξύ 25 και 40 ετών.

Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια πάθηση που προκαλεί κυρίως επώδυνες ή βαριές περιόδους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;

Επώδυνες ή βαριές περιόδους. Ο πόνος ξεκινάει μια με τρεις ημέρες πριν την εμφάνιση της έμμηνου ρήσης.
Ο πόνος εμφανίζεται στην κάτω κοιλιακή χώρα (κοιλιά), στην πύελο ή χαμηλά στην πλάτη.
Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή.
Χρόνιο πυελικό άλγος
Έλλειψη ενέργειας
Προβλήματα γονιμότητας
Κατάθλιψη
Έντονος πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση.

Ωστόσο, τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης μπορεί να ποικίλουν και μερικές γυναίκες να έχουν λίγα συμπτώματα ή καθόλου συμπτώματα.

Τι προκαλεί την ενδομητρίωση;

Οι αιτίες της ενδομητρίωσης δεν είναι πλήρως γνωστές, ωστόσο υπάρχουν διάφορες θεωρίες.

Η πιο κοινή θεωρία είναι ότι το ενδομήτριο κατά τη διάρκεια μιας περιόδου και μέσω των σαλπίγγων διαφεύγει από την μήτρα και ενσωματώνεται στα όργανα της πυέλου ( οπισθοδρομική εμμηνόρροια). Βέβαια σήμερα πληθαίνουν οι θεωρίες κληρονομικότητας όπως αυτές που υποστηρίζουν την προΰπαρξη μικρών εστιών ενδομητρίωσης από την γέννα, οι οποίες μεγαλώνουν κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Ακόμη μια θεωρία είναι και αυτή της κληρονομικής δεκτικότητας του ανοσοποιητικού συστήματος της επένδυσης του εσωτερικού κοιλιακού τοιχώματος στο ενδομήτριο.

Γιατί η ενδομητρίωση προκαλεί πόνο;

Τα κύτταρα της ενδομητρίωσης συμπεριφέρονται κατά τον ίδιο τρόπο με εκείνα της μήτρας, έτσι ώστε κάθε μήνα κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρήσης αυξάνονται.

Στην πρώτη φάση του κύκλου τα οιστρογόνα προκαλούν αύξηση της στοιβάδας του ενδομήτριου για να δεχτεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Εάν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί, η επένδυση της μήτρας (ενδομήτριο) καταρρέει και αφήνει το σώμα με τη μορφή του αίματος της περιόδου (περίοδος).

Οι ιστοί της ενδομητρίωσης στο σώμα, περνάνε από την ίδια διαδικασία πάχυνσης και αποβολής. Αυτό οδηγεί σε πόνο, πρήξιμο και μερικές φορές βλάβη στις σάλπιγγες ή των ωοθηκών, προκαλώντας προβλήματα γονιμότητας.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;

Η ενδομητρίωση μπορεί να πιθανολογείται με βάση τα συμπτώματα του πυελικού πόνου και τα ευρήματα κατά την κλινική εξέταση ( κολπική εξέταση). Κατά τη διάρκεια μιας κολπικής εξέτασης μπορούν να βρεθούν οζίδια (εμφυτεύματα ενδομητρίου) πίσω από τη μήτρα και κατά μήκος των συνδέσμων της. Σε άλλες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν αισθητά οζίδια, αλλά η ίδια η εξέταση προκαλεί ασυνήθιστο πόνο ή δυσφορία.

Ο κολπικός υπερηχογραφικός έλεγχος είναι χρήσιμος αν υπάρχουν κυστικές εστίες ενδομητρίωσης στις ωοθήκες , οι οποίες έχουν χαρακτηριστική υπερηχογραφική εικόνα.

Δυστυχώς όμως της περισσότερες φορές , ούτε με τα συμπτώματα ούτε με την ιατρική εξέταση (κολπική, υπερηχογραφική, η ακόμη και μαγνητική τομογραφία) μπορεί να τεκμηριωθεί αδιαμφισβήτητα η διάγνωση της ενδομητρίωσης.

Για την ακριβή διάγνωση είναι απαραίτητη η άμεση οπτική επιθεώρηση στο εσωτερικού της πυέλου και της κοιλίας, καθώς και βιοψία ιστού των εμφυτευμάτων . Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την μέθοδο της λαπαροσκόπησης.

Θα ήταν μεγάλο λάθος αν αυτό να γίνει με λαπαροτομία (μεγάλη τομή στην κοιλιά) αφού τις περισσότερες φορές οι εστίες της ενδομητρίωσης δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Η μεγέθυνση λόγω κάμερας κατά την λαπαροσκόπηση καθιστά την λαπαροσκόπηση το καλύτερο διαγνωστικό αλλά και θεραπευτικό εργαλείο για τη νόσο της ενδομητρίωσης.

• Άλγος Πυέλου
  
• ​Ενδομητρίωση
  

Άλγος Πυέλου

​Το χρόνιο άλγος της πυέλου είναι ένα από τα πιο συχνά κλινικά προβλήματα των γυναικών.

Ορίζεται ως παρουσία πόνου στην κοιλιακή χώρα από τον ομφαλό και κάτω, για χρονικό διάστημα περισσότερο από 6 μήνες .

Το χρόνιο άλγος της πυέλου δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στην καθημερινή ζωή της γυναίκας αφού το 25% των γυναικών που παρουσιάζουν την κλινική αυτή εικόνα παραμένουν στο κρεβάτι, λόγω πόνου, 2-3 ημέρες κάθε μήνα.

Το 90% των γυναικών αυτών παρουσιάζουν πόνο κατά την σεξουαλική επαφή. Περίπου το 50% των γυναικών αυτών λόγω του χρόνιου πόνου αισθάνονται μελαγχολία και μπορούν να παρουσιάσουν μέχρι και κατάθλιψη.

Πολύ συχνά αν και η αίτια που προκαλεί το χρόνιο άλγος της πυέλου υποχωρήσει, τα συμπτώματα του πόνου μπορούν να παραμείνουν και να συνεχίσουν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ο πόνος παραμένει και γίνεται πια αυτός η νόσος, ο οποίος ταλαιπωρεί την γυναίκα τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.

Κύρια συμπτώματα

Παρουσία πόνου για 6 ή περισσότερους μήνες
Συμβατικές θεραπείες με παυσίπονα παρέχουν μόνο μικρή ανακούφιση
Δυσκολία στον ύπνο , δυσκοιλιότητα, μειωμένη όρεξη
Μειωμένη φυσική δραστηριότητα
Συμπτώματα κατάθλιψης
Ενδομητρίωση
Αδενομίωση
Χρόνια Ουρολοίμωξη
Λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος (όπως φλεγμονώδης νόσος πυέλου)
Συμφύσεις από χειρουργικές επεμβάσεις
Όγκοι πυέλου (όπως ινομυώματα)
Ευερέθιστο έντερο
Interstitial Cystitis
Ψυχολογικά Αίτια (κατάθλιψη, άγχος, κατάχρηση ουσιών)

Τι πρέπει να κάνω?

Αν παρουσιάζετε κάποια από τα συμπτώματα απευθυνθείτε σε ειδικό γυναικολόγο. Σημειώστε σε ένα ημερολόγιο τις ημέρες που παρουσιάζεται ο πόνος και σημειώστε την ένταση του πόνου με ένα σκορ από το 0 έως το 10 (0 = καθόλου πόνος, 10 = ο πιο έντονος πόνος). Στο ίδιο ημερολόγιο σημειώστε, τον κύκλο της περιόδου σας , αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και στην λειτουργία του εντέρου. Συζητήστε τα συμπτώματα αυτά με τον γιατρό σας.

Διερεύνηση

Κολπικά και τραχηλικά δείγματα για καλλιέργειες ώστε να αποκλειστεί πυελική λοίμωξη (κυρίως χλαμύδια και η βλεννόρροια),
Ανάλυση ούρων με καλλιέργεια.
Διακολπικό υπερηχογράφημα.
Η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη όπως σε περιπτώσεις , εκτεταμένης ενδομητρίωσης.
Διαγνωστική λαπαροσκόπηση. Αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για την πιο σωστή διάγνωση της αιτίας του πυελικού άλγους.
Ουρολογική ενδοσκοπική διερεύνηση (κυστεοσκόπηση)
Κολονοσκόπηση

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία για το χρόνιο πυελικό πόνο μπορεί να προσεγγιστεί με δύο τρόπους:

Θεραπεία της συγκεκριμένης αιτίας του πόνου ή τη θεραπεία του πόνου του ίδιου ως μια ιατρική πάθηση. Τις περισσότερες φορές θα πρέπει συνδυαστούν και οι δύο προσεγγίσεις.

Ανάλογα με την αιτία, η θεραπεία σας μπορεί να περιλαμβάνει:

Για την αντιμετώπιση της Ενδομητρίωσης μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική ή χειρουργική  θεραπεία η συνδυασμός και των δύο.
Χειρουργική επέμβαση συνίσταται και για την αφαίρεση κύστεως, όγκων ,ουλώδη ιστού ή συμφύσεων.
Θεραπεία με αντιβίωση συνίσταται σε περιπτώσεις για τις πυελικών λοιμώξεων.
Ειδική φαρμακευτική αγωγή και ειδική διατροφή συνίσταται για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του  συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.
Διακοπή της ωορρηξίας συνίσταται όταν ο πόνος είναι κυκλικός και επιδεινώνεται κατά την έμμηνο ρήση.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η τακτική άσκηση βοηθάει στην διαχείριση του άγχους, στη βελτίωση της διάθεση, και συμβάλει θετικά στην αντιμετώπιση του πόνου.

Θεραπεία του πόνου

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι η πρώτη επιλογή θεραπείας για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής.

Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορούν να συμβάλουν θετικά όταν τα συμπτώματα του πόνου συνοδεύονται με κατάθλιψηΤα Ναρκωτικά παυσίπονα συνίστανται μόνο ως έσχατη, βραχυπρόθεσμη θεραπεία για πολύ οξύ πόνο

​

Δρ.Σάββας Σάββας

Μαιευτήρας​

Χειρουργος

Γυναικολόγος

Κήλη: Ένοχη και για πυελικό πόνο στις γυναίκες;

 Η κρυφή κήλη μπορεί να είναι η αιτία για τον πόνο που νοιώθουν ορισμένες γυναίκες στην πυελική περιοχή, γεγονός που τις οδηγεί αρχικά στον γυναικολόγο τους και όχι σε χειρουργό. Η ύπαρξη κρυφής κήλης σε γυναίκες με ανεξήγητο, χρόνιο πυελικό πόνο μπορεί ωστόσο να διαπιστωθεί εύκολα με τη διενέργεια μιας απλής εξέτασης, όπως έχει καταδείξει μια μελέτη.

Ο χρόνιος πυελικός πόνος δεν είναι ασυνήθιστος, καθώς επηρεάζει περίπου το 15% των γυναικών κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας, συχνά με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, την παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας και στη χρήση της υγειονομικής περίθαλψης. Όμως, ο εντοπισμένος στην πυελική περιοχή πόνος υπάρχει πιθανότητα να οφείλεται σε κήλη και όχι σε κάποιο γυναικολογικό πρόβλημα και γι’ αυτό η ασθενής θα πρέπει να υποβάλλεται σε υπερηχογράφημα, αφού έχει διαπιστωθεί ότι η διαγνωστική αυτή μέθοδος είναι αξιόπιστη και αποτελεσματική. Η κήλη, που είναι η πρόπτωση και προβολή ενδοκοιλιακού σπλάχνου ή μέρος αυτού εκτός της συνήθους ανατομικής θέσεώς του - μέσω ενός φυσιολογικού ή παθολογικού στομίου, προκαλείται κυρίως από συνεχή αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (που μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, σε δυσκοιλιότητα ή σε χρόνιο βήχα), από τραυματισμό και από υφιστάμενη χειρουργική τομή. Ανάλογα δε με τη θέση που εντοπίζεται παίρνει και το όνομά της, με συχνότερη τη βουβωνοκήλη.

 Προεξέχον λίπος ή σπλαχνικός ιστός κατά τη κλινική εξέταση ή οπτικό εύρημα οδήγεί τους γιατρούς να υποπτεύονται την ύπαρξη κήλης. Μετά τη διενέργεια υπερηχογραφήματος και κλινικής εξέτασης διαπιστώνεται η ύπαρξη κρυφής κήλης .

Η κήλη κοιλιακού τοιχώματος αποτελεί μια πολύ συχνή πάθηση αλλά και χειρουργική πράξη, καθώς οι επεμβάσεις αποκατάστασης ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια παγκοσμίως. Η οριστική θεραπεία της δεν γίνεται με συντηρητικές μεθόδους, παρά μόνο με υποβολή του ασθενή σε χειρουργική επέμβαση, ακόμα και για την πιο μικρή κήλη που δεν δίνει σοβαρά συμπτώματα. Κι αυτό γιατί εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η κήλη μπορεί να μεγαλώσει και να γίνει επώδυνη. Επίσης, τμήμα του εντέρου θα μπορούσε να παγιδευτεί στο κοιλιακό τοίχωμα, προκαλώντας έντονο πόνο, ναυτία και δυσκοιλιότητα. Η αθεράπευτη κήλη μπορεί επιπλέον να θέσει ισχυρή πίεση σε κοντινούς ιστούς, προκαλώντας οίδημα και πόνο στη γύρω περιοχή, να οδηγήσει σε περίσφιξη, δηλαδή στραγγαλισμό του περιεχομένου της γύρω από την κήλη, που θα καταστήσει τη διενέργεια χειρουργικής επέμβασης επείγουσα, λόγω της επικείμενης ισχαιμίας και νέκρωσης του εντέρου -που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε αφαίρεση νεκρωμένου τμήματος του εντέρου- ακόμα και σε περιτονίτιδα, η οποία είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενή.